Các thể lâm sàng của rau bong non và hướng xử trí

Để xử trí được rau bong non một cách nhanh chóng và an toàn cần đánh giá được chính xác thể lâm sàng của rau bong non. Đồng thời, phải đảm bảo nguyên tắc chung khi xử trí.

1. Các thể lâm sàng của rau bong non

• • • Rau bong non thể ẩn
    • Rau bong non thể nhẹ
    • Rau bong non thể trung bình
    • Rau bong non thể nặng.

2. Triệu chứng của các thể lâm sàng

Rau bong non thể ẩn

Không có dấu hiệu lâm sàng rõ rệt, cuộc chuyển dạ bình thường, sơ sinh khỏe mạnh. Chẩn đoán được sau khi sổ rau thấy có máu tụ sau rau. Ngày nay nhiều trường hợp chẩn đoán được nhờ siêu âm thấy khối máu tụ sau rau.

Rau bong non thể nhẹ

– Triệu chứng không đầy đủ, có thể có tiền sản giật, cơn co tử cung hơi cường tính, tim thai bình thường hoặc nhanh 160-170 lần/phút.

– Chẩn đoán được sau khi sổ rau thấy có máu tụ sau rau hoặc siêu âm thấy khối máu tụ sau rau.

Rau bong non thể trung bình

– Thường có tiền sản giật. Có thể choáng nhẹ hoặc vừa.

– Sản phụ đau vừa, tử cung tăng trương lực.

– Ra máu âm đạo lượng vừa, đen, loãng, không đông.

– Suy thai.

– Chẩn đoán phân biệt với: rau tiền đạo, thai chết lưu, dọa vỡ hoặc vỡ tử cung.

Thể nặng (phong huyết tử cung rau hay hội chứng Couvelaire)

Có đủ các triệu chứng nặng, điển hình:

– Tiền sản giật nặng hoặc trung bình.

– Choáng nặng.

– Chảy máu âm đạo nhiều hoặc ít không tương xứng với mức độ mất máu.

– Tử cung to lên nhanh, co cứng như gỗ.

– Tim thai mất.

– Rối loạn đông máu: có thể có dấu hiệu chảy máu do rối loạn đông máu ở các tạng khác ngoài tử cung như phổi, dạ dày, thận, ruột…

3. Xử trí 

Nguyên tắc chung

– Xử trí tùy thuộc vào hình thái rau bong non và dấu hiệu lâm sàng

– Điều trị toàn diện, kịp thời, cứu mẹ là chính. Hồi sức tích cực nếu có dấu hiệu choáng và rối loạn đông máu.

– Chuyển lên tuyến có khả năng phẫu thuật, nếu người bệnh nặng phải mời tuyến trên về hỗ trợ.

– Mổ lấy thai kể cả khi thai chết.

Hồi sức nội khoa

– Đánh giá và theo dõi các dấu hiệu sinh tồn: mạch, huyết áp, nhịp thở.

– Cho sản phụ nằm đầu thấp, ủ ấm, thở oxy. Thông tiểu và theo dõi lượng nước tiểu.

– Lập đường truyền tĩnh mạch, bù khối lượng tuần hoàn bằng truyền dịch đẳng trương Ringer lactat, Natrichlorua 0,9%; dung dịch cao phân tử như Gelafuldin; Heasteril; truyền máu và các chế phẩm của máu, các yếu tố đông máu. Lượng dịch, máu truyền và tốc độ truyền phụ thuộc tình trạng sản phụ và lượng máu mất.

– Điều trị triệu chứng nếu có: HA cao, vô niệu, rối loạn đông máu. Kháng sinh điều trị.

Xử trí sản khoa

– Nếu được chẩn đoán là rau bong non thì nên mổ lấy thai ngay để cứu con và phòng biến chứng nặng hơn cho mẹ. Bảo tồn tử cung: nếu tổn thương nhồi máu ở tử cung không quá nhiều, tử cung còn co hồi được. Nếu sản phụ đủ con, nhiều tuổi, tổn thương nhồi máu tử cung nặng hay không đáp ứng với thuốc co cơ tử cung thì nên cắt tử cung hoàn toàn hay bán phần ngay để tránh nguy cơ chảy máu sau mổ.

– Nếu chẩn đoán rau bong non sau khi sổ thai thì tiến hành ngay các biện pháp dự phòng chảy máu sau đẻ do rối loạn đông máu.

Việc phát hiện sớm rau bong non là điều hết sức quan trọng trong xử trí. Trong đó, quản lý thai nghén có vai trò đặc biệt giúp bác sĩ có thể theo dõi được sức khỏe thai phụ, đánh giá được những yếu tố nguy cơ và phát hiện sớm những bất thường để có thể hướng dẫn thai kịp thời và an toàn. Phòng khám sản phụ khoa 43 Nguyễn Khang là địa chỉ khám và theo dõi thai uy tín tại quận Cầu Giấy, Hà Nội được nhiều mẹ bầu tin tưởng để chăm sóc thai kỳ. Để đăng ký khám thai, mẹ bầu có thể đặt lịch TẠI ĐÂY; hoặc liên hệ zalo: 0342.318.318 để được hướng dẫn.