Hormon PTH là gì? ý nghĩa của nó trong xét nghiệm máu.

Hormon cận giáp (PTH) là một hormon làm tăng nồng độ canxi máu được các tuyến cận giáp sản xuất. PTH đóng vai trò chính trong duy trì nồng độ canxi và phospho trong cơ thể. Tình trạng cân bằng này được thực hiện thông qua quá trình kích thích ruột hấp thu canxi, tăng huy động canxi và phospho từ xương và ống thận tăng tái hấp thu canxi và bài tiết phospho. 

1. Hormon PTH là gì?

Hormon tuyến cận giáp (PTH), còn được gọi là parathormone hoặc parathyrin, là một hormone được tiết ra bởi tuyến cận giáp quan trọng trong việc “cải tạo” xương.

Đây là một quá trình liên tục trong đó mô xương được luân phiên tái hấp thụ và xây dựng lại theo thời gian. PTH được tiết ra để đáp ứng với mức nồng độ canxi (Ca2+) trong huyết thanh thấp. PTH gián tiếp kích thích hoạt động của nguyên bào xương trong tủy xương, nhằm giải phóng thêm ion canxi (Ca2+) vào máu để nâng cao nồng độ canxi (Ca2+) trong huyết thanh.

Do đó, PTH có vai trò quan trọng đối với sức khỏe và vì vậy, nếu quá ít hoặc quá nhiều PTH (như do suy tuyến cận giáp, cường tuyến cận giáp, hoặc hội chứng paraneoplastic) đều có thể gây ảnh hưởng xấu đến cơ thể dưới dạng bệnh về xương, các bệnh giảm canxi huyết và tăng calci huyết.

Giá trị bình thường của hormon cận giáp (PTH): 10 – 60 pg/ml hay 10 – 60 ng/L.

2. Ý nghĩa lâm sàng chỉ số xét nghiệm hormon cận giáp (PTH)

Xét nghiệm rất hữu ích để chẩn đoán các tình trạng cường chức năng và suy chức năng tuyến cận giáp, nhất là khi tiến hành đổng thời các xét nghiệm đánh gỉá chuyển hóa phospho-canxi và chức năng thận (creatinin máu).

Do chức năng thận có thể có tác động tới nồng độ PTH, do đó cần theo dõi nồng độ creatinin huyết thanh. Và cần định lượng nồng độ canxi, phospho huyết thanh và nồng độ PTH trong huyết tương ở tất cả các bệnh nhân bị bệnh thận mạn tính có mức lọc cầu thận < 60ml/min/1.73 m2.

3. Chỉ định xét nghiệm

Xét nghiệm được chỉ định để đánh giá các bệnh nhân có nồng độ canxi máu bất thường và để theo dõi các tình trạng bệnh lý có thể có tác động tới nồng độ canxi máu (Vd: suy thận mạn).

Giúp cho chẩn đoán tình trạng rối loạn chức năng tuyến cận giáp (cường chức năng và suy chức năng).

4. Những trường hợp tăng nồng độ hormon cận giáp (PTH)

• • • Giảm hấp thu canxi.
    • Giảm canxi máu.
    • Tăng thải canxi trong nước tiểu do thận (renal hypercalciuria).
    • Ung thư biểu mô tế bào vẩy (squamous cell carcirtoma) của phổi.
    • Suy thận mạn.
    • Sản xuất PTH lạc chỗ.
    • Cường cận giáp tiên phát và thứ phát
    • Có thai.
    • Phụ nữ đang trong thời gian cho con bú.
    • Thiếu hụt vitamin D.
    • Còi xương.

5. Những trường hợp giảm nồng độ hormon cận giáp (PTH)

• • • Suy chức năng cận giáp.
    • Sau cắt tuyến cận giáp.
    • Tăng canxi máu.
    • Bệnh tự miễn.
    • Bệnh nhỉễnn độc giáp (bệnh Basedow).
    • Hội chứng nhiễm kiềm do uống sữa (milk-alkaSi syndrome).
    • Bệnh sarcoidose (sarcoidosis).
    • Ngộ độc vitamin A và D.

6. Các yếu tố có thể tác động đến kết quả xét nghiệm

– Các kết quả thấp giả tạo có thể xảy ra sau khi bệnh nhân uống sữa.

– Một số yếu tố có thể có tác động tới nồng độ hormon PTH: Có thai, đang trong thời kì cho con bú, tăng lipid máu và dùng chất đồng vị phóng xạ để chụp xạ hình trong vòng 1 tuần trước đó.

– Các thuốc có thể làm tăng nổng độ PTH: Thuốc chống co giật, furosemid, isoniazid, lithium, rifampin, steroid, thuốc lợi tiểu loại thiazid và các thuốc có chứa phosphat.

– Các thuốc có thể làm giảm nồng độ PTH: Cimetidin, propranolol.

Để cập nhật kiến thức về sản, phụ khoa và các kiến thức sau sinh của phòng khám sản phụ khoa 43 Nguyễn Khang. Bạn có thể truy cập website: SAN43NGUYENKHANG.VN; để đặt lịch khám truy cập website: DK.SAN43NGUYENKHANG.VN hoặc liên hệ Zalo: 0342.318.318 để được hướng dẫn.