Mạch máu tiền đạo trong thai kì

Mạch máu tiền đạo là một biến chứng thai kỳ hiếm gặp nhưng nghiêm trọng, xảy ra khi các mạch máu cuống rốn của thai nhi chạy ngang qua hoặc nằm rất gần lỗ mở bên trong của cổ tử cung.

1. Mạch máu tiền đạo là gì?

Mạch máu tiền đạo (tên tiếng Anh: Vasa Previa) là hiện tượng các mạch máu cuống rốn của thai nhi chạy ngang qua hoặc nằm gần với lỗ mở của cổ tử cung. Các mạch máu này nằm trong màng, không được bảo vệ bởi nhau thai hay dây rốn nên mạch máu tiền đạo rất dễ bị vỡ, khiến thai nhi mất một lượng máu lớn. Nếu tình trạng chảy máu nghiêm trọng xảy ra, thai nhi có thể tử vong và sản phụ có thể gặp nguy hiểm tới tính mạng.

Đây là một tai biến sản khoa hiếm gặp với tỷ lệ chỉ 1,5 - 4/10.000 ca. Theo thống kê, có tới 56% trường hợp vỡ mạch máu tiền đạo không được chẩn đoán sớm trước khi chuyển dạ, dẫn tới thai chết lưu.

Về cơ chế gây tai biến: Bình thường, mạch máu nuôi thai nhi được bảo vệ bởi chất thạch Wharton nằm trong dây rốn. Tuy nhiên, mạch máu tiền đạo không được nâng đỡ bởi chất thạch này hoặc mạch máu tiền đạo dính chặt vào lớp màng đệm bên trên, rất dễ bị rách khi vỡ ối tự nhiên hoặc bấm ối. Nguy hiểm hơn, máu chảy từ mạch máu tiền đạo là máu của thai nhi nên có thể đe dọa tới tính mạng của trẻ nếu không can thiệp cấp cứu kịp thời.

Tuy nhiên, nếu tình trạng mạch máu tiền đạo được phát hiện trong thai kỳ thì cơ hội sống sót của thai nhi có thể tăng lên tới 97%. Dù vậy, trẻ vẫn có thể gặp phải các biến chứng do sinh non như nhẹ cân hoặc phổi kém phát triển.

2. Phân loại

Mạch máu tiền đạo thường được chia thành 2 loại chính:

• Type I: Các mạch máu chạy trần trên màng ối, kết hợp với tình trạng dây rốn bám màng (Velamentous Cord Insertion) - dây rốn không cắm trực tiếp vào nhau thai mà cắm vào màng ối.
• Type II: Các mạch máu chạy giữa hai thùy của bánh nhau trong trường hợp nhau hai thùy (bilobed placenta) hoặc bánh nhau phụ (succenturiate lobe), và các mạch nối này nằm gần hoặc băng qua lỗ cổ tử cung.

3. Triệu chứng mạch máu tiền đạo

Tình trạng mạch máu tiền đạo thường ít có triệu chứng ban đầu và chỉ được phát hiện khi sản phụ chuyển dạ. Tuy nhiên, có một số dấu hiệu cảnh báo tình trạng này mà thai phụ không nên bỏ qua:

• Chảy máu âm đạo không đau: Do vỡ mạch máu thai nhi trong 3 tháng giữa hoặc 3 tháng cuối thai kỳ. Nếu gặp phải hiện tượng này, bà bầu có thể thấy máu có màu sẫm, đỏ tía vì máu của thai nhi có lượng oxy thấp hơn so với máu của mẹ;
• Nhịp tim thai chậm bất thường khi các mạch máu bị vỡ, bắt đầu chảy máu.

4. Phương pháp điều trị mạch máu tiền đạo

Không có biện pháp ngăn chặn tình trạng mạch máu tiền đạo nhưng sản phụ có thể phòng ngừa các tai biến của bệnh nếu khám thai định kỳ, chẩn đoán và điều trị kịp thời trước sinh.

Việc theo dõi và điều trị bao gồm:

• Siêu âm thường xuyên để theo dõi quá trình phát triển của thai nhi, đảm bảo mạch máu không bị vỡ hay chảy máu
• Để vùng chậu được nghỉ ngơi, không nên quan hệ tình dục, không đặt bất cứ thứ gì vào âm đạo trừ khi siêu âm. Đồng thời, thai phụ nên nghỉ ngơi nhiều, tránh làm việc hoặc vận động quá sức
• Nhập viện khi được 30 - 32 tuần để theo dõi chặt chẽ sức khỏe của mẹ và bé;
• Có thể sử dụng thuốc steroid để giúp phổi của trẻ trưởng thành nhanh hơn nếu cần cho bé sinh sớm
• Sử dụng thuốc chống co thắt để ức chế quá trình chuyển dạ

5. Phương pháp và thời điểm sinh

• Phương pháp sinh: Mổ lấy thai là phương pháp sinh an toàn nhất và bắt buộc trong hầu hết các trường hợp mạch máu tiền đạo đã được chẩn đoán. Sinh thường bị chống chỉ định tuyệt đối vì nguy cơ vỡ mạch máu khi cổ tử cung mở hoặc vỡ ối là rất cao.
• Thời điểm mổ chủ động: Thường được lên kế hoạch vào khoảng tuần thứ 34 đến 37 của thai kỳ (tùy theo từng ca bệnh và phác đồ điều trị của bệnh viện) để tối ưu hóa sự trưởng thành của thai nhi trong khi vẫn tránh được nguy cơ chuyển dạ tự nhiên và vỡ ối.
• Mổ cấp cứu: Chỉ định mổ lấy thai cấp cứu ngay lập tức nếu có dấu hiệu chảy máu âm đạo hoặc suy thai cấp.

Mạch máu tiền đạo là một biến chứng nghiêm trọng nhưng có thể được quản lý tốt nếu được chẩn đoán và can thiệp kịp thời. Việc khám thai định kỳ và sàng lọc siêu âm cẩn thận là vô cùng quan trọng đối với các thai phụ có yếu tố nguy cơ.

Phòng khám sản phụ khoa 43 Nguyễn Khang – Cầu Giấy hay còn được gọi là phòng khám bác sĩ Vĩ với tiền thân là phòng khám 89B dốc phụ sản Hà Nội và phòng khám 36 Trung Hòa là địa chỉ khám lớn và uy tín nhất Hà Nội. Với bề dày hoạt động trên 15 năm cùng đội ngũ y bác sĩ giỏi; giàu kinh nghiệm đến từ các viện sản lớn như bệnh viện Phụ sản Trung Ương; bệnh viện Phụ sản Hà Nội… sẽ theo dõi và khảo sát thai kỳ; để các thai phụ có thể yên tâm chào đón những thiên thần khỏe mạnh. Để đặt lịch tới phòng khám 43 Nguyễn Khang quý khách có thể truy cập TẠI ĐÂY hoặc liên hệ zalo: 0342318318 để được hướng dẫn.