Những điều cần biết về u tế bào mầm

Trong cơ thể chúng ta có hàng nghìn tỷ tế bào khác nhau, nhưng chúng có thể được chia thành hai loại chính đó là tế bào xôma và tế bào mầm. Vậy tế bào mầm là gì? U tế bào mầm là như thế nào? Hãy cùng phòng khám sản 43 Nguyễn Khang tìm hiểu trong bài viết dưới đây:

1. Tế bào mầm là gì?

Dòng mầm là các tế bào sinh dục (trứng và tinh trùng) được các sinh vật sinh sản hữu tính sử dụng để truyền gen từ thế hệ này sang thế hệ khác. Tế bào trứng và tinh trùng được gọi là tế bào mầm, ngược lại với các tế bào khác của cơ thể được gọi là tế bào xôma.

Tế bào mầm là tiền thân phôi của giao tử. Chúng được loại trừ khỏi các dòng tế bào xôma trong quá trình phát triển của hầu hết các loài. Trong chuột, các tế bào mầm, khi chúng đã hình thành sẽ di chuyển qua các mô của phôi đến cơ quan sinh dục nguyên thủy, nơi chúng kết hợp với các tế bào sinh dục xoma để tạo thành dây sinh dục. Các dây sinh dục là tiền thân của các ống bán lá kim của tuyến sinh dục đực hoặc các nang noãn của tuyến sinh dục cái.

Chúng trở nên lưỡng hình giới tính khi chúng hình thành trong phôi chuột, giữa ngày phôi 11,5 (E 11,5) và E12,5. Ngoài khả năng biệt hóa phức tạp thành trứng và tinh trùng, tế bào mầm vẫn giữ được đặc tính đa năng, điều này cần thiết để các giao tử phân hóa thành cá thể mới. Các tế bào mầm không xâm nhập vào tuyến sinh dục có thể phát triển thành các khối u dòng mầm sau này trong cuộc sống. Sai sót trong quá trình biệt hóa tế bào mầm có thể dẫn đến vô sinh.

Tế bào mầm là những tế bào duy nhất trong cơ thể trải qua quá trình phân chia tế bào meiotic trong quá trình biệt hóa của chúng. Điều này dẫn đến sự đơn bội của các giao tử và cũng tạo ra sự khác biệt về di truyền giữa các cá thể. Các sai sót của sự tái tổ hợp meiotic dẫn đến thể dị bội và các rối loạn bẩm sinh ở thế hệ con cái.

Ở nhiều loài, sự phân hóa của các giao tử cái bao gồm sự tổng hợp và lưu trữ các phân tử (được gọi là các yếu tố quyết định tế bào chất) kiểm soát sự phát triển sớm và hình thành phôi sau đó. Mức độ phát triển sớm theo khuôn mẫu của mẹ rất khác nhau giữa các loài. Ở nhiều loài, sự hình thành dòng mầm tự nó được điều khiển bởi các yếu tố quyết định tế bào chất của mẹ.

2. U tế bào mầm là gì?

Tế bào mầm là những tế bào đặc biệt ở trong phôi thai (còn được gọi là bào thai hoặc em bé chưa được sinh ra) đang phát triển thành trứng ở trong buồng trứng cơ thể nữ hoặc tinh trùng ở trong tinh hoàn cơ thể nam. Trong một số trường hợp hiếm gặp, trong quá trình phát triển của phôi, những tế bào mầm cũng có thể di chuyển đến các vị trí khác trên cơ thể và tạo thành khối u.

Khối u là mô được hình thành khi các tế bào bình thường biến đổi và tăng sinh ngoài tầm kiểm soát. Một khối u có thể là lành tính hoặc ác tính (ung thư). Khối u ác tính (ung thư) là loại khối u có thể di căn đến các bộ phận khác của cơ thể. Khối u lành tính là loại khối u có thể phát triển nhưng không di căn đến các bộ phận khác.

Các tế bào mầm trong cơ thể có thể di chuyển đến ngực, bụng hoặc não. Các khối u tế bào mầm được chia thành 2 loại sau, dựa vào vị trí hình thành, đó là:

• U tế bào mầm nội sọ: Là những khối u tế bào mầm hình thành trong não.
• U tế bào mầm ngoại sọ: Là những khối u tế bào mầm được tìm thấy bên ngoài não.

Các khối u tế bào mầm ngoại sọ lại có thể được chia thành khối u sinh dục và ngoài sinh dục.

• Khối u tế bào mầm sinh dục: Là những khối u tế bào mầm hình thành và tồn tại trong cơ quan sinh dục của trẻ (tinh hoàn hoặc buồng trứng). Đây là một trong những nguyên nhân gây ra ung thư buồng trứng và ung thư tinh hoàn.
• Khối u tế bào mầm ngoài sinh dục: Là các khối u tế bào mầm hình thành trong hệ sinh dục của trẻ nhưng sau đó chúng lại di chuyển đến các bộ phận khác nhau của cơ thể. Các tế bào mầm xuất hiện ở bên ngoài cơ quan sinh dục và ở bên ngoài não bộ được gọi là ngoại sọ và ngoài sinh dục.

Những khối u tế bào mầm loại này thường xuất hiện ở độ tuổi mầm non và thường xuất phát ở đoạn tủy cùng và cụt, đây là những phần thấp nhất của tủy sống. Các khối u tế bào mầm ngoại sọ, ngoài sinh dục được phát hiện ở thanh thiếu niên thường nằm ở trong trung thất, là trung tâm của lồng ngực.

Dựa vào đặc điểm phát triển, các khối u tế bào mầm xuất phát từ tinh hoàn hoặc buồng trứng được chia thành 2 loại sau:

• U tế bào mầm tinh (seminomas).
• U tế bào mầm không tinh (non-seminomas).

Loại u tế bào mầm không tinh thường có xu hướng tăng sinh và di căn nhanh hơn so với loại u tế bào mầm tinh. Nhưng việc chẩn đoán và điều trị kịp thời đối với cả hai loại khối u này đều rất quan trọng.

 Bạn hãy thường xuyên truy cập website san43nguyenkhang.vn và cập nhật những thông tin hữu ích để chăm sóc cho cả gia đình nhé. Để đặt lịch khám tại phòng khám sản phụ khoa 43 Nguyễn Khang, tham gia các lớp học tiền sản tại phòng khám bạn có thể đặt lịch TẠI ĐÂY; hoặc liên hệ zalo: 0342 318 318 để được hướng dẫn