Phân loại và chẩn đoán thai chậm tăng trưởng

Thai chậm tăng trưởng có thể dẫn đến một số hậu quả rất nguy hiểm, như: Tỷ lệ bệnh – biến chứng và tử vong sau sinh gia tăng. Các bé đã từng là thai chậm phát triển trong tử cung sẽ dễ bị những di chứng trầm trọng về thần kinh; kém phát triển trí tuệ; cao huyết áp lúc về già và những biến chứng về tim mạch hoặc bị vàng da; bị thừa hồng cầu hơn những em bé là thai khỏe bình thường khác…

1. Phân loại hiện tượng thai chậm tăng trưởng (IUGR)

IUGR chia làm 2 loại:

– IUGR cân xứng: nghĩa là tất cả các số đo sinh học của thai đều nhỏ mà nguyên nhân chủ yếu do rối loạn di truyền, nhiễm trùng…

– IUGR bất cân xứng: chỉ có vòng bụng thai nhỏ, chỉ số đầu và xương đùi bình thường.

2. Chẩn đoán thai chậm tăng trưởng như thế nào là đúng và kịp thời?

Chẩn đoán thai chậm tăng trưởng giai đoạn sớm

• • • Chỉ chiếm 20 – 30% IUGR
    • 50% có thể kèm tiền sản giật sớm
    • Tình trạng suy chức năng bánh rau nghiêm trọng, giảm cung cấp oxy cho thai mãn tính
    • Biểu hiện: EFW < 3% hoặc EFW < 10% và Doppler ĐM bất thường
    • Kết cục sau sinh: rất xấu, toan hóa máu, nguy cơ tử vong cao

Chẩn đoán thai chậm tăng trưởng giai đoạn muộn

• • • Chiếm 70 – 80% IUGR
    • Ít kèm tiền sản giật (#10%)
    • Tình trạng suy chức năng bánh nhau mức độ nhẹ.
    • Biểu hiện: EFW < 3% hoặc EFW < 10% và Doppler ĐM bất thường hoặc biểu đồ tăng trưởng cân nặng thai nhi bất thường.
    • Kết cục sau sinh: nguy cơ tử vong thấp hơn, nhưng dự hậu lâu dài xấu

3. Những cách chẩn đoán thai chậm tăng trưởng

Siêu âm

Chẩn đoán thai chậm tăng trưởng (IUGR) cần phải siêu âm đo đạc kích thước thai ít nhất 2 thời điểm, cách nhau ít nhất 4 tuần. Chẩn đoán thai chậm phát triển trong tử cung dựa chủ yếu vào siêu âm do thường không có triệu chứng đặc trưng. Tuy nhiên, có một số dấu hiệu thai chậm phát triển trong tử cung gợi ý như:

• Thai phụ có tiền sử đẻ con chậm phát triển trong tử cung
• Trong giai đoạn mang thai sản phụ tăng cân ít hơn bình thường và chiều cao tử cung nhỏ hơn tuổi thai
• Mẹ phát hiện một số nguyên nhân như huyết áp cao, bệnh lý tim mạch

Việc xác định chính xác tuổi thai dựa vào siêu âm 3 tháng đầu giữ vai trò then chốt. Các chỉ số sinh học AC < 10% giúp phát hiện IUGR với tỷ lệ 75%, vòng bụng nhỏ là một dấu chứng nhạy để phát hiện IUGR. Để chẩn đoán xác định cần dựa vào siêu âm là chủ yếu vì:

Đây là phương pháp hữu hiệu để chẩn đoán vì có thể so sánh đối chiếu kích thước của thai với kích thước chuẩn từ đó đánh giá thai chậm phát triển trong tử cung cân đối hay không cân đối

Có đến 90% trường hợp thai chậm phát triển trong tử cung có thiểu ối và dễ dàng phát hiện được qua siêu âm

Có khả năng ước lượng được trọng lượng thai để đối chiếu với chỉ số trung bình

Siêu âm Doppler màu: Kỹ thuật này dùng để đo tốc độ và lưu lượng máu chảy vào động mạch não/ rốn của thai nhi.

Kiểm tra cân nặng của mẹ:

Đây là một cách để ước tính sự phát triển của bào thai. Trong mỗi lần khám thai, bác sĩ sẽ kiểm tra và ghi lại cân nặng của người mẹ. Nếu mẹ bầu không đạt được cân nặng theo tiêu chuẩn, đây có thể là dấu hiệu của thai nhi phát triển chậm.

Chọc ối: Đây là một thủ thuật dùng mũi kim để lấy nước ối. Mẫu dịch này được kiểm tra xem có nhiễm trùng hay có vấn đề bất thường về nhiễm sắc thể không. Tuy nhiên, đây là sự lựa chọn cuối cùng, vì phương pháp xâm lấn này có thể dẫn đến nguy cơ sinh non.

Việc xác định chính xác tuổi thai dựa vào siêu âm 3 tháng đầu giữ vai trò then chốt. giúp bác sĩ có thể nắm bắt được dự kiến sinh, từ đó đánh giá được tốc độ phát triển của thai trong những giai đoạn sau. Phòng khám sản phụ khoa 43 Nguyễn Khang là địa chỉ khám thai uy tín tại quận Cầu Giấy, Hà Nội. Các bác sĩ tại Phòng khám sẽ giúp mẹ bầu yên tâm trong việc đánh giá sự phát triển của thai và quản lý thai kỳ. Để đặt lịch khám, mẹ bầu có thể truy cập website: TẠI ĐÂY; hoặc liên hệ zalo: 0342.318.318 để được hướng dẫn.