Tắc ruột phân su – Viêm phúc mạc phân su – Hội chứng nút phân su

Khi trẻ vừa sinh ra do đường tiêu hoá chưa phát triển đầy đủ dẫn đến dễ mắc phải một số bệnh lý đường tiêu hóa như tắc ruột, viêm phúc mạc… Nếu không được điều trị kịp thời, hội chứng tắc ruột ở trẻ sơ sinh  sẽ dẫn đến những hậu quả rất nghiêm trọng, bệnh nhi có thể tử vong.

TẮC RUỘT PHÂN SU

1. Định nghĩa tắc ruột phân su

Tắc phân su là tình trạng tắc ruột do nút phân su bít kín lòng ruột. 10% liên quan đến bệnh quánh niêm dịch, 90% bệnh nhân bị tắc ruột phân su có liên quan đến bệnh quánh niêm dịch (mucoviscidose).

2. Chẩn đoán

– Chẩn đoán trước sinh:

• • • Từ 3 tháng và 3 tháng cuối thai kỳ thấy hình ảnh dãn hay tăng sáng các quai ruột.
    •  Biến chứng của tắc ruột phân su có thể đưa đến giả nang ở bụng với vôi hóa thành nang.

– Chẩn đoán sau sinh:

• • • Ói dịch vàng, bụng chướng.
    • Quan sát thấy quai ruột dãn 1/4 dưới bụng phải.
    • Thăm trực tràng chỉ thấy nút nhầy.
    • Chẩn đoán di truyền học: khoảng trên 20 đột biến nhiễm sắc thể được định danh.
    • Immunoreactive trypsin trên giọt máu khô.
    • Test mồ hôi.

3. Điều trị

• • • Nursing: Rửa ruột bằng gastrographine, acetylcysteine (thành công 50%, nguy cơ thủng ruột 10%).
    • Phẫu thuật: Sử dụng 2 phương pháp: Nghiệm pháp bơm rửa và mở hồi tràng ra da.

VIÊM PHÚC MẠC DO PHÂN SU

1. Định nghĩa

• • • Là một viêm phúc mạc vô trùng do thủng ruột xảy ra bên trong thời kỳ bào thai làm phân su trào vào khoang phúc mạc.
      Viêm phúc mạc hóa học có thể xảy ra với các kết thể và vôi hóa trong ổ bụng. Thường chỗ thủng sẽ được bao bọc tạo nên một nang giả chiếm hết gần 1/3 thể tích khoang bụng.
    • Viêm phúc mạc phân su có tần suất là 1/35.000 trẻ sinh sống, ở trẻ da đen nhiều hơn da trắng.
    • Thủng đường tiêu hóa trong thời kỳ bào thai do nhiều nguyên nhân: có tắc đường tiêu hóa hay không.
    • Nguyên nhân gây tắc đường tiêu hóa: teo ruột, xoắn ruột, tắc ruột phân su, bệnh Hirschsprung, dây chằng bẩm sinh, thoát vị nội, hội chứng nút phân su…

2. Phân loại:

Chia làm 3 loại

• • • Viêm phúc mạc dính: Phúc mạc dày cộm nham nhở và hạt vôi rải rác hay thụ thành đám. Các quai ruột bết lại với nhau, có chỗ thành mảng quánh, tất cả được phủ bởi chất fibrine thành màng mỏng hoặc thành sợi xơ.
    • Viêm phúc mạc kết bọc: Toàn bộ ruột dính kết lại với nhau, kích thước bé như ruột gà, quấn trong một bọc màu thâm tím và cả bọc bị dồn về thành bụng sau như dán vào trước cột sống và nước phân su lõng bõng tràn đầy ổ bụng.
    • Viêm phúc mạc tự do: ngoài thương tổn của nguyên nhân gây nên thủng, thương tổn còn lại của đường tiêu hóa là một lỗ thủng qua đó phân su và dịch tiêu hóa tràn ngập ổ bụng. các quai ruột bơi tự do trong nước phúc mạc hoặc chỉ có một ít giả mạc làm dính lỏng lẻo một số quai ruột.

3. Chẩn đoán

– Lâm sàng:

• • • Bụng chướng ngay sau khi sinh.
    • Nôn
    • Không tiêu phân su.
    • Thành bụng phù nề, có khi thấy các quai ruột cuộn lên dưới một thành bụng mỏng căng.
    • Gõ đục ở vùng thấp.
    • Tràn dịch tinh mạc.

– Cận lâm sàng:

Chụp x quang:

• • • Mờ toàn bộ ổ bụng, có lác đác vài bóng hơi góc bụng dưới.
    • Hình ảnh một quai ruột dãn to chiếm gần toàn ổ bụng.
    • Những hạt vôi hóa rải rác khắp ổ bụng hoặc dồn về mạn sườn phải hay tụ lại thành một mảng cản quang lớn.
    • Hình ảnh mức nước hơi duy nhất toàn ổ bụng.
    • Hơi tự do trong ổ bụng.

Siêu âm:

Nốt vôi, dịch ổ bụng, quai ruột chướng hơi.

– Chẩn đoán phân biệt:

Cổ chướng tự do trong ổ bụng do nước tiểu và tắc ruột do nguyên nhân cơ học.

4. Điều trị

Chỉ định phẫu thuật khi có biến chứng tắc ruột hoặc thủng ruột.

HỘI CHỨNG NÚT PHÂN SU

• • • Hay còn gọi là hội chứng đại tràng trái nhỏ, thường là cùng một bệnh lý phân su, với mức độ tổn thương trầm trọng khác nhau do rối loạn nhu động ruột bện trong tử cung, do tắc nghẽn đoạn xa của đại tràng bởi các nút nhầy. Hội chứng này gặp ở trên 50% trẻ có mẹ bị tiểu đường.
    • X – quang đại tràng cản quang giúp cho chẩn đoán và cũng là một phương pháp điều trị.
    • Cần loại trừ bệnh Hirschsprung.

Siêu âm là phương pháp có hiệu quả cao trong chẩn đoán sớm các bệnh lý hệ tiêu hóa của thai nhi như tắc ruột phân su, viêm phúc mạc phân su. Vì vậy việc khám thai, siêu âm thai định kì là việc làm cần thiết và quan trọng nhằm phát hiện sớm các dị tật từ đó sẽ có hướng xử trí kịp thời.

Để đặt lịch khám nhanh chóng và thuận tiện, mẹ bầu có thể đặt lịch qua website: DK.SAN43NGUYENKHANG.VN

hoặc Zalo: 0342318318, Facebook: https://www.facebook.com/san43nguyenkhang.vn