Tai biến có thể gặp khi truyền sai nhóm máu
07:13 - 31/05/2020 Lượt xem: 1310
Mỗi một nhóm máu sẽ có những đặc trưng riêng và kết cấu của mạch máu có thể bị phá vỡ nếu không truyền đúng nhóm máu. Điều này gây nên những tai biến không mong muốn khi truyền sai nhóm máu. 1. Thế nào là truyền sai nhóm máu? Truyền máu là quá trình nhận […]
Mỗi một nhóm máu sẽ có những đặc trưng riêng và kết cấu của mạch máu có thể bị phá vỡ nếu không truyền đúng nhóm máu. Điều này gây nên những tai biến không mong muốn khi truyền sai nhóm máu.
1. Thế nào là truyền sai nhóm máu?
Truyền máu là quá trình nhận máu hoặc các sản phẩm máu đi theo đường tĩnh mạch vào hệ tuần hoàn.
Hiện nay, truyền máu chỉ truyền các thành phần của máu như hồng cầu, bạch cầu, huyết tương; tiểu cầu hay các yếu chống đông mà người nhận thiếu hụt.
Truyền sai nhóm máu tức là máu của người nhận có thể có kháng thể chống lại nhóm máu của người cho. Chính vì vậy khi truyền sai nhóm máu; kháng thể của người nhận có thể phá hủy máu và gây ảnh hưởng đến cơ thể.
2. Các tai biến khi truyền sai nhóm máu có thể gặp
Tai biến tan máu
Với biểu hiện của bệnh là khắp người đau nhức, lưng đau dữ dội, tức ngực; khó chịu, cảm giác ớn lạnh, sốt cao, người nhận máu có thể bị trụy tim. Đối với người bệnh bị hôn mê bị mất cảm giác đau đớn, mồ hôi ra nhiều; mặt tái đi, mạch đập nhanh hơn, chân tay lạnh. Trong hội chứng đông máu nội mạch, triệu chứng xuất huyết có thể xảy ra sau vài giờ hoặc sau 5-6 ngày.
Tai biến tan máu nội mạch thường gặp khi truyền máu khác nhóm trong hệ ABO.
Tai biến tan máu nội mô thường gặp do truyền máu không đồng nhất nhóm máu Rh với các nhóm máu phụ khác với những biểu hiện nhẹ hơn và ít có các biến chứng ở thận như tan máu nội mạch.
Khi xảy ra tai biến tan máu khi truyền cần lập tức ngừng truyền máu; thu hồi lại đơn vị máu truyền và lấy mẫu máu của người bệnh để xác định lại chính xác nhóm máu và thực hiện phản ứng chéo.
Để hạn chế tai biến này xảy ra cần đảm bảo quy trình phát máu chính xác. Tuân thủ các quy định như ghi đúng nhãn máu, xác định đúng chai máu và đối tượng cần truyền máu; thực hiện các xét nghiệm cần thiết để xác định đúng nhóm máu của người nhận và người hiến đồng thời cần làm phản ứng chéo khi phát máu.
Sốt do truyền máu không do tan máu
Khi nhóm bạch cầu và tiểu cầu của người nhận và người hiến không phù hợp; sự tương tác giữa kháng thể và kháng nguyên gây nên giải phóng các chất khiến người nhận máu bị sốt.
Để xác định được nguyên nhân gây nên tình trạng này thường rất tốn kém chính vì vậy; thực tế thường dùng phương pháp chẩn đoán loại trừ.
Có thể điều trị triệu chứng bằng thuốc hạ sốt và tiến hành xét nghiệm chẩn đoán nguyên nhân.
Tai biến khi truyền máu cho những đối tượng mang nhóm máu Rh
Đối với những người có Rh-( không mang kháng nguyên D) trong lần đầu được truyền Rh+( cơ thể mang kháng nguyên D) sẽ không xảy ra tai biến. Tuy nhiên, khi cơ thể người nhận bắt đầu sản xuất kháng thể kháng Rh, chỉ sau 2-4 tháng nhận máu, nồng độ kháng thể sẽ đạt tối đa. Khi thực hiện truyền máu có Rh+ lần thứ 2 sẽ gây nên phản ứng; hồng cầu bị ngưng kết và gây nên tình trạng sốc truyền máu. Phản ứng sẽ càng mạnh hơn khi thực hiện những lần truyền máu Rh+ lần sau.
- Tai biến tan máu muộn sau truyền máu
Sau khi người bệnh tiếp xúc với kháng nguyên lạ trong máu được truyền sau 1-2 tuần do xuất hiện hiện tượng miễn dịch thứ phát chống lại các đồng kháng nguyên hồng cầu.
Bệnh thường không có biểu hiện lâm sàng mà chỉ có hiện tượng giảm nồng độ hemoglobin. Khi tan máu nặng, bệnh nhân có những biểu hiện đặc trưng như sốt cao, run, vàng da, thiếu máu…
Mức độ của tai biến này thường nhẹ nên không cần phải điều trị tích cực. Chỉ thực hiện điều trị khi bệnh nhân có các biểu hiện nặng như biểu hiện ở thận.
Để tránh tai biến ngoài mong muốn này, cần phải chọn người hiến có nhóm máu tương đồng về cả các hệ nhóm máu khác ngoài hệ ABO đối với những bệnh nhân có nguy cơ cơ cao như phải thực hiện truyền máu nhiều lần. Để phát hiện các đồng kháng thể mới xuất hiện trong máu của người nhận, cần thực hiện xét nghiệm sàng lọc kháng thể.
