Thoát vị hoành bẩm sinh – bệnh lý nguy hiểm mẹ bầu cần biết

Thoát vị hoành ở trẻ em là một bệnh lý bẩm sinh nguy hiểm với nguyên nhân hiện nay vẫn chưa được biết rõ. Tỉ lệ mắc từ 1/5.000 đến 1/2.500 trẻ sinh sống. Bệnh có thể gặp đi kèm với các dị tật khác như dị tật ở tim, gan, phổi thận. Thoát vị hoành có thể được phát hiện trong quá trình siêu âm thai. Việc chẩn đoán sớm sẽ giúp cho việc điều trị sau sinh tốt hơn.  

1. Thoát vị hoành bẩm sinh là gì ?

Thoát vị hoành bẩm sinh là một dị tật bẩm sinh, biểu hiện bởi sự khiếm khuyết của cơ hoành và qua đó, các tạng trong ổ bụng thoát vị vào trong lồng ngực.

Do quá trình hình thành ở giai đoạn bào thai ( tuần 8-10 của thai kỳ) không hoàn chỉnh; khiến cơ hoành không được hoàn thiện đầy đủ tạo thành khe hở cơ hoành khiến cho lồng ngực và ổ bụng không được ngăn cách hoàn toàn; làm cho các tạng trong ổ bụng như dạ dày, ruột, gan, lách có thể đi lên lồng ngực qua khe hở cơ hoành gây nên bệnh thoát vị hoành.

Phân loại:

• • • Thoát vị hoành trái ( qua khe Bochdaleck) chiếm khoảng 80%.
    • Thoát vị hoành phải chiếm 20%.
    • Thoát vị qua khe sau xương ức (Thoát vị Morgagni) ít gặp.

2. Triệu trứng lâm sàng

Thoát vị hoành bẩm sinh chưa gây ra hiện tượng gì trong giai đoạn thai kỳ. Thoát vị hoành sơ sinh được biểu hiện rõ nhất về mặt hô hấp với tình trạng xuất hiện khó thở ngay sau khi sinh vài giờ ở mức độ nhẹ hoặc nặng.

Bệnh cảnh và mức độ nặng của bệnh phụ thuộc vào bên thoát vị, số lượng cơ quan nội tạng lên ngực, mức độ tăng áp lực phổi và giảm sản phổi.

Riêng thoát vị hoành bên phải triệu chứng thường không điển hình.

Các triệu chứng thường gặp:

• • • Trẻ có dấu hiệu suy hô hấp ngay sau khi sinh ra như khó thở, tím tái, thở nhanh, co lõm hõm ức, rên rỉ.
    • Khám thấy bụng lõm lòng thuyền, tăng kích thước đường kính trước sau của lồng ngực và tiếng tim lệch sang một bên. Không nghe phế âm bên thoát vị và có nghe nhu động ruột trên ngực. Thăm khám còn có thể phát hiện các dị tật đi kèm khác.

Hầu hết thoát vị hoành bẩm sinh, các triệu chứng sẽ tiến triển trong 24 giờ đầu sau sinh. Mặc dù có thể xuất hiện muộn hơn thậm chí là vài tháng sau.

3. Chẩn đoán và điều trị

– Chẩn đoán dựa vào:

• • • Khám lâm sàng, nghe tim phổi bệnh nhân phát hiện tim trẻ lệch phải, khí đi vào phổi trái kém hơn phổi phải. Trẻ khóc bé, khó thở nhẹ hoặc nặng, bụng trẻ phẳng bất thường do ống tiêu hóa lên ngực..
    • Chụp Xquang, siêu âm, chụp cắt lớp giúp phát hiện các tạng trong ổ bụng đi lên lồng ngực, khí quản và phổi bị chèn ép. Ngoài ra còn giúp xác định vị trí thoát vị và kích thước lỗ thoát vị.
    • Một số trường hợp thoát vị hoành biểu hiện muộn ở trẻ có biểu hiện viêm phổi tái đi tái lại nhiều lần. Nhiều trường hợp trẻ không có biểu hiện và chỉ được phát hiện khi đi khám bệnh định kỳ.

– Điều trị:

Điều trị ban đầu:

• • • Đặt nội khí quản, giãn cơ, thở máy cải thiện vấn đề hô hấp cho trẻ.
    • Đặt Catheter hỗ trợ điều trị và theo dõi tình trạng của trẻ.
    • Tuyệt đối không hỗ trợ hô hấp bằng bóp bóng vì điều này vô tình đưa hơi vào dạ dày và ruột nhiều hơn, làm bụng chướng căng lên làm tình trạng suy hô hấp càng trở nên nguy hiểm.

Điều trị phẫu thuật:

• • • Phẫu thuật: Sau khi ổn định, trẻ sẽ được phẫu thuật đưa toàn bộ các tạng nằm sai chỗ về vị trí ban đầu đồng thời đóng lỗ hở cơ hoành lại. Việc phẫu thuật chỉ được thực hiện khi tình trạng của trẻ đã tiến triển và phải có đầy đủ các phương tiện hồi sức cấp cứu.
    • Sau khi phẫu thuật, trẻ tiếp tục được chăm sóc tích cực, duy trì thở máy cho đến khi tình trạng của trẻ ổn định.

Hiện nay cùng với sự phát triển ngày càng mạnh của siêu âm; đặc biệt là siêu âm 3 – 4 chiều, giúp cho việc phát hiện; chẩn đoán bệnh thoát vị hoành trở nên dễ dàng hơn. Và ngày càng có nhiều trường hợp thoát vị hoành bẩm sinh được chẩn đoán trong thời kỳ bào thai. Việc siêu âm và khám thai định kỳ có ý nghĩa vô cùng quan trọng giúp phát hiện; chẩn đoán sớm các dị tật thai giúp cho việc điều trị sau sinh được thuận lợi hơn.

Phòng khám sản phụ khoa 43 Nguyễn Khang với đội ngũ y bác sĩ chuyên môn giỏi, có nhiều năm kinh nghiệm trong lĩnh vực siêu âm chẩn đoán hình ảnh, giúp phát hiện sớm các dị tật  thai nhi, từ đó đưa ra những phương hướng và lời khuyên hữu ích nhất cho mẹ bầu.

Để đặt lịch khám nhanh chóng và thuận tiện, mẹ bầu có thể đặt lịch qua website: DK.SAN43NGUYENKHANG.VN

hoặc Zalo: 0342318318, Facebook: https://www.facebook.com/san43nguyenkhang.vn