Tiểu đường thai kỳ - Một trong những nguyên nhân hàng đầu gây tình trạng đa ối

Nguyên nhân gây nên tình trạng đa ối được phát hiện trong 10% sản phụ mắc bệnh tiểu đường thai kỳ, đặc biệt là trong quý ba của thai kỳ.

1. Đa ối là gì?

Nước ối là chất lỏng bao quanh thai nhi. Trong phần lớn thời kỳ mang thai, nước ối có nguồn gốc gần như hoàn toàn từ thai nhi, giúp bảo vệ thai nhi khỏi bị chấn thương khi ở bụng mẹ, có tính chất kháng khuẩn do đó bảo vệ thai nhi tránh khỏi nhiễm trùng cũng như giúp phổi phát triển. Và đặc biệt nó đóng vai trò như một môi trường chứa chất lỏng và chất dinh dưỡng cho thai nhi, hỗ trợ để thai nhi giữ được thân nhiệt ổn định thích hợp.

Đa ối là hiện tượng xảy ra khi lượng nước ối vượt quá ngưỡng bình thường. Đa ối thường không gây triệu chứng, tuy nhiên một số trường hợp lượng nước ối tăng quá nhiều có thể gây khó thở hoặc không thoải mái cho sản phụ. Chẩn đoán đa ối thường được xác định khi khám thai và siêu âm tiền sản định kỳ.

2. Nguồn gốc của nước ối

Nước ối được tạo ra từ ba nguồn gốc: màng ối, máu mẹ và thai nhi.

Nguồn gốc từ màng ối: Màng ối bao phủ uanh thai, bánh nhau dây rốn cũng tiết ra nước ối

Nguồn gốc từ máu mẹ: Có sự trao đổi qua màng ối của các chất giữa nước ối và máu mẹ.

Nguồn gốc từ thai nhi: Trong giai đoạn sớm của thai kỳ, da thai nhi có liên quan đến sự tạo thành nước ối. Bắt đầu từ tuần thứ 20, nước ối có nguồn gốc từ khí - phế - quản, do huyết tương của thai nhi thẩm thấu qua niêm mạc hô hấp của em bé. Tuy nhiên, nguồn gốc quan trọng nhất hình thành nước ối là do đường tiết niệu, em bé bài tiết nước tiểu vào buồng ối từ tuần thứ 16 thai kỳ.

Sau khi thai nhi uống nước ối, nước ối sẽ được thận bài tiết ra ngoài, sau đó lại tiếp tục tái hấp thu và bài tiết lặp lại chu kỳ. Theo cơ chế này, lượng nước ối luôn được duy trì sẽ không gây quá nhiều hay quá ít trong giai đoạn mang thai của người mẹ. Tuy nhiên trong trường hợp lượng nước ối ở mức cao và không tự điều chỉnh được sẽ gây ra dư ối, đa ối.

3. Hậu quả của tình trạng đa ối

Đa ối xuất hiện càng sớm trong thai kỳ và lượng dịch ối càng cao thì nguy cơ biến chứng càng tăng. Một số rủi ro mà các mẹ bầu có thể gặp phải khi mắc đa ối là:

• Bong nhau thai
• Tăng nguy cơ sinh non, thai tăng nguy cơ các biến chứng của sinh non. 
• Sa dây rốn
• Khi lượng nước ối trong tử cung quá cao, mẹ sẽ bị nguy cơ vỡ ối non, vỡ ối sớm.
• Sinh ngôi mông hoặc các tình huống không thuận lợi khác cho mẹ
• Để an toàn mẹ cần sinh mổ và vì vậy có thêm rủi ro so với sinh thường, có thể gặp nhiễm trùng hậu sản.
• Khả năng bị chảy máu hay băng huyết sau sinh ở những bà mẹ bị đa ối thường cao hơn. Điều này là do tử cung bị giãn quá mức do lượng ối lớn và không thể co lại hoàn toàn như thông thường.
• Thai chết lưu, đây là trường hợp xấu nhất có thể xảy ra.

Trên thực tế, phần lớn các trường hợp đa ối thường không có biến chứng. Tất nhiên những rủi ro này còn thay đổi tùy thuộc vào mức độ nghiêm trọng và nguyên nhân gây ra đa ối. 

4. Mối liên hệ giữa tiểu đường thai kỳ và đa ối

Một trong những triệu chứng của bệnh tiểu đường thai kỳ là uống nhiều và tiểu nhiều, uống nhiều nước nhưng vẫn có cảm giác khát. Do khi lượng đường trong máu tăng cao, làm tăng áp suất thẩm thấu trong lòng mạch kéo nước từ tế bào vào bên trong lòng mạch để pha loãng lượng đường này. Lúc này, các tế bào bị thiếu nước sẽ kích thích trung tâm gây khát gây nên cảm giác khát không ngừng nghỉ. Lượng nước trong lòng mạch tăng, tăng đào thải qua nước tiểu dẫn tới bệnh nhân có hiện tượng đái nhiều.

Nếu sản phụ bị tiểu đường thai kỳ, lượng đường trong máu sẽ tăng cao. Đường từ mẹ dễ dàng đi qua nhau thai vào thai nhi, làm tăng đường huyết của thai. Do đó, thai nhi có triệu chứng khát nước liên tục và tiểu nhiều. Vì vậy, thai nhi có thể sẽ sinh ra nhiều nước tiểu hơn bình thường, lượng nước tiểu sẽ tăng dẫn tới dư ối.

Để phát hiện sớm cũng như có biện pháp điều trị và phòng ngừa các biến chứng của đái tháo đường thai kỳ gây ra, các bà mẹ mang thai cần đi khám định kỳ, nên làm các xét nghiệm máu và xét nghiệm nước tiểu ở mỗi lần khám thai để được phát hiện bệnh sớm và được bác sĩ hướng dẫn điều trị kịp thời.

Phòng khám sản phụ khoa 43 Nguyễn Khang – Cầu Giấy hay còn được gọi là phòng khám bác sĩ Vĩ với tiền thân là phòng khám 89B dốc phụ sản Hà Nội và phòng khám 36 Trung Hòa là địa chỉ khám lớn và uy tín nhất Hà Nội. Với bề dày hoạt động trên 15 năm cùng đội ngũ y bác sĩ giỏi; giàu kinh nghiệm đến từ các viện sản lớn như bệnh viện Phụ sản Trung Ương; bệnh viện Phụ sản Hà Nội… sẽ theo dõi và khảo sát thai kỳ; để các thai phụ có thể yên tâm chào đón những thiên thần khỏe mạnh. Để đặt lịch tới phòng khám 43 Nguyễn Khang quý khách có thể truy cập TẠI ĐÂY hoặc liên hệ zalo: 0342318318 để được hướng dẫn.