Tìm hiểu về nhiễm độc thai nghén

1. Nhiễm độc thai nghén là gì?

Nhiễm độc thai nghén là một bệnh chỉ xảy ra trong thai kỳ, vào 3 tháng đầu và 3 tháng cuối thai kỳ. Đây là tình trạng rối loạn co thắt các mạch máu, làm gia tăng áp lực lên các cơ quan ngoại biên và nội tạng như thận, tử cung và gan. Tình trạng này làm biến đổi và gây tổn thương trong hệ mạch máu, ảnh hưởng nhau thai và gây nguy hiểm cho quá trình sinh con.

2. Nguyên nhân gây nhiễm độc thai nghén

Nguyên nhân gây nhiễm độc thai nghén còn chưa biết rõ. Tuy nhiên, các giả thiết đều cho rằng nhiễm độc thai nghén thường hay xảy ra ở những phụ nữ có các đặc điểm sau:

• • • Tuổi tác: hay gặp ở những mẹ bầu trẻ, lần đầu mang thai.
    • Thời tiết lạnh, đang chuyển mùa.
    • Thường xuyên mệt mỏi, quá sức.
    • Ăn các loại thức ăn lạ, dễ gây dị ứng.
    • Các bệnh nội khoa mạn tính: như đái tháo đường, béo phì, bệnh lý tim mạch, loét dạ dày, viêm thận mạn tính.
    • Các bệnh lý tự miễn: như bệnh lupus toàn thân, hội chứng kháng phospholipid.
    • Tiền sử mắc nhiễm độc thai nghén ở lần mang thai trước.
    • Những thai phụ có tiền sử bệnh tim mạch, tăng huyết áp, viêm cầu thận, thai phụ to béo, mang thai đôi, nhiều nước ối, có bệnh tiểu đường…

Dù nguyên nhân là gì, nhiễm độc thai nghén đặc trưng với sự phá hủy tế bào nội mô mạch máu toàn thân với các hiện tượng như co thắt mạch máu, rò rỉ huyết tương, thiếu máu và huyết khối.

3. Triệu chứng bệnh Nhiễm độc thai nghén

Trong 3 tháng đầu thai kỳ

Nhiễm độc thai nghén nhẹ

Triệu chứng thường là ốm nghén. Mẹ bầu thường mệt mỏi, gầy, xanh, lợm giọng, buồn nôn, ứa ra nước dãi hoặc nôn. Dấu hiệu nhiễm độc này thường bắt đầu khi thai được gần 1 tháng và kéo dài khoảng 3 tháng. Sau đó, các biểu hiện ốm nghén sẽ giảm dần và mất hẳn.

Nhiễm độc thai nghén nặng

Ban đầu, mẹ bầu cũng có các triệu chứng nhiễm độc thai nghén nhẹ, nhưng xảy ra sớm hơn. Sau đó, các triệu chứng trở nên nặng hơn, đặc biệt là nôn mửa. Mẹ bầu có thể không ăn uống được vì sẽ nôn khi ăn thức ăn. Vì thế, mẹ bầu có thể bị giảm cân và gầy yếu trong thời gian này.

Trong 3 tháng cuối thai kỳ

Phù chân: Để biết mình có bị phù chân không, bạn hãy thử ấn vào mắt cá chân. Nếu bạn thấy lõm tại chỗ ấn, đó chính là triệu chứng phù chân. Ở những người bị nặng, họ có thể bị phù ở cả mặt và hai tay. Nếu bị phù do thai nghén chèn ép, bạn chỉ cần nằm nghỉ và gác chân cao, tình trạng phù sẽ hết. Tuy nhiên, nếu sau khi nghỉ ngơi mà không hết phù chân, bạn cần đến gặp bác sĩ ngay lập tức.

Protein niệu: xét nghiệm nước tiểu cho protein niệu cao hơn 0,3g/l.

Tăng huyết áp: huyết áp tăng lên tối đa 30 mmHg và tối thiểu 15 mmHg so với trước khi mang thai. Nếu bạn có huyết áp trên 140/90mmHg, bạn cần được điều trị và theo dõi.

4. Biến chứng bệnh nhiễm độc thai nghén

Nhiễm độc thai nghén là một tình trạng nguy hiểm, nếu không được điều trị có thể gây ra các biến chứng nghiêm trọng, chẳng hạn như:

Tiền sản giật: mẹ bầu có thể bị choáng váng, mắt mờ, đôi khi buồn nôn, protein trong nước tiểu tăng đến 0,5g/l, tình trạng phù nặng hơn và đi tiểu ít hơn.

Sản giật: biến chứng này thường xảy ra thời kỳ cuối của thai nghén, trong khi chuyển dạ và sau khi sinh. Mẹ bầu có thể bị giật và hôn mê, kèm theo phù, tăng huyết áp và protein niệu.

5. Các biện pháp chẩn đoán bệnh 

Dựa vào các triệu chứng lâm sàng như phù hai chi dưới, tăng huyết áp, tăng cân nhanh, bác sĩ sẽ chỉ định làm xét nghiệm nước tiểu định lượng protein để chẩn đoán.

Ngoài ra một số xét nghiệm khác cũng được chỉ định để đánh giá mức độ nặng của bệnh, bệnh đã có biến chứng hay chưa như:

• • • Công thức máu: lưu ý số lượng tiểu cầu
    • Men gan
    • Chức năng thận: ure, creatinine máu
    • Siêu âm bụng

6. Phòng ngừa

Nguyên nhân nhiễm độc thai nghén không rõ ràng nên không có biện pháp nào phòng bệnh hiệu quả. Thai phụ cần đi khám thai định kỳ và báo với bác sĩ khi có dấu hiệu bất thường là phương án tốt nhất.

Một vấn đề quan trọng khác là cần đề phòng biến chứng sản giật ở những thai phụ đã được chẩn đoán bệnh. Một số biện pháp giúp dự phòng biến chứng sản giật:

Thai phụ cần được theo dõi sát và quản lý thai nghén tốt: đi khám đúng hẹn, đến gặp bác sĩ ngay khi phát hiện các vấn đề bất thường.

Chuyển lên tuyến cao hơn nếu thai phụ được phát hiện phù, tăng huyết áp, protein trong nước tiểu

Ăn uống đầy đủ chất dinh dưỡng, hạn chế muối, hạn chế căng thẳng, không làm việc nặng nhọc

Tuân thủ điều trị của bác sĩ.

Để cập nhật kiến thức về sản, phụ khoa và các kiến thức sau sinh của phòng khám sản phụ khoa 43 Nguyễn Khang. Bạn có thể truy cập website: SAN43NGUYENKHANG.VN; để đặt lịch khám truy cập website: DK.SAN43NGUYENKHANG.VN hoặc liên hệ Zalo: 0342.318.318 để được hướng dẫn.