Truyền nhầm nhóm máu thì điều gì sẽ xảy ra?

Ở cơ thể người, mỗi nhóm máu mang những đặc trưng riêng biệt khác hẳn nhau; nếu truyền nhầm nhóm máu sẽ gây ra các tai biến trầm trọng, thậm chí khiến người bệnh tử vong.

Truyền máu luôn luôn có những nguy cơ. Truyền nhầm nhóm máu rất hiếm gặp, nhưng hoàn toàn có thể xảy ra. Để hiểu phản ứng của cơ thể khi truyền nhầm nhóm máu trước tiên bạn phải biết các nhóm máu và nguyên lí của truyền máu.

1. Nhóm máu và nguyên lí của truyền máu

Nhóm máu của một người được quyết định bởi các kháng nguyên trên bề mặt hồng cầu. Máu của con người được chia làm nhiều nhóm. Theo thống kê của các nhà khoa học, tính đến thời điểm hiện tại đã phát hiện khoảng trên 30 hệ nhóm máu khác nhau, trong đó, hệ nhóm máu ABO và Rh(D) đóng vai trò rất quan trọng do có tính sinh miễn dịch cực mạnh.

Về hệ thống nhóm máu ABO

Nhóm máu con người được chia thành 4 nhóm chính là: A, B, AB, O dựa vào những kháng nguyên có trên bề mặt hồng cầu. Cụ thể:

• • Những người thuộc nhóm máu A sẽ có kháng nguyên A trên bề mặt hồng cầu và kháng thể B trong huyết tương
  • Những người thuộc nhóm máu B sẽ có kháng nguyên B trên bề mặt hồng cầu và kháng thể A trong huyết tương
  • Người thuộc nhóm máu AB sẽ có kháng nguyên A và B trên bề mặt hồng cầu và không có kháng thể A và B trong huyết tương.
  • Người thuộc nhóm máu Osẽ không có kháng nguyên A và B trên bề mặt hồng cầu, nhưng có cả kháng thể A và B trong huyết tương. A và B là những kháng thể tự nhiên có trong huyết thanh.

Hệ thống nhóm máu Rh

Có 3 loại kháng nguyên chính gồm: Kháng nguyên C (Rh’), kháng nguyên D (Rh0), kháng nguyên E (Rh”). Tuy nhiên, chỉ có kháng nguyên D có tính kháng nguyên mạnh và có tính sinh miễn dịch cao. Chính vì vậy mà chỉ khi có kháng nguyên D thì mới gọi là Rh+.

Kháng nguyên hệ thống nhóm máu Rh có tính di truyền cao, còn kháng thể chống Rh thì chỉ có ở cơ thể những người có nhóm máu Rh- khi được miễn dịch bằng hồng cầu có kháng nguyên D (Rh+). Chính vì vậy mà nếu một người bệnh có nhóm máu Rh- và chưa bao giờ được truyền máu thuộc nhóm Rh+ thì khi truyền máu Rh+ lần đầu sẽ không bị xảy ra phản ứng phản vệ. Tuy nhiên, nếu tiếp tục truyền máu khác nhóm Rh+ cho bệnh nhân có nhóm Rh- trong vòng 2 – 4 tháng thì nồng độ kháng thể chống Rh+ có trong máu người nhận Rh- sẽ đạt tối đa và có thể gây ra sốc nặng.

 2. Điều gì xảy ra khi truyền nhầm nhóm máu

Nếu bạn nhận sai nhóm máu, cơ thể sẽ xuất hiện các triệu chứng sốt, ớn lạnh, cảm giác nóng và đau nhức nơi truyền. Các triệu chứng này là kết quả của phản ứng miễn dịch và sự tấn công của các tế bào bạch cầu. Ngoài ra trên da còn có thể xuất hiện các đốm màu tối. Nguyên nhân là do sự phá vỡ tiểu cầu trong máu người cho.

Trong tất cả tế bào máu được truyền vào cơ thể người nhận, các tế bào hồng cầu luôn bị phá hủy đầu tiên do sự không tương thích giữa kháng nguyên trên màng hồng cầu người cho máu và kháng thể trong máu người nhận.

3. Những nhóm máu được phép truyền được cho nhau

• • Nhóm máu A

Người mang nhóm máu A có thể truyền máu cho những người cùng nhóm máu A hoặc nhóm máu AB và những người thuộc nhóm máu A cũng có thể nhận máu từ những người có nhóm A, nhóm O.

• • Nhóm máu B

Người mang nhóm máu B có thể truyền máu cho những người thuộc nhóm máu B hoặc nhóm AB và ngược lại, những người có nhóm máu B có thể nhận máu từ người cho thuộc nhóm máu B hoặc nhóm O.

• • Nhóm máu AB

Nhóm máu AB được xem là nhóm máu hiếm, những người mang nhóm máu này có thể nhận được truyền máu từ những nhóm máu khác nhưng chỉ được phép cho những người cùng nhóm máu AB.

• • Nhóm máu O

Nhóm máu O khá phổ biến và hoàn toàn không có kháng nguyên nên có thể truyền máu được cho tất cả các nhóm máu khác. Tuy nhiên, những người nhóm máu O chỉ có thể nhận máu từ người cho mang cùng nhóm máu O do các kháng thể A, B trong huyết tương của nhóm máu này sẽ tấn công các loại khác, gây biến chứng.

4. Truyền máu như thế nào mới an toàn?

Để tránh những biến chứng khi truyền máu khác nhóm thì phải tuân thủ tuyệt đối các nguyên tắc truyền máu, nghĩa là phải truyền máu cùng nhóm với các kháng nguyên và kháng thể tương thích, không phải chỉ đơn giản là những người mang nhóm máu A đều được truyền cho nhóm máu A mà phải cần bác sĩ xét nghiệm xem có yếu tố Rh (+) hay Rh (-) hay không.

Ngoài ra, sau khi xác định nhóm máu của người bệnh thì bác sĩ sẽ cần phải làm các phản ứng chéo bằng cách trộn hồng cầu của người cho máu với huyết thanh của người nhận máu và ngược lại, khi không xảy ra hiện tượng ngưng kết hồng cầu thì máu đó mới có thể được truyền cho người nhận.

Trong trường hợp cần truyền máu khác nhóm thì phải tuân thủ theo quy tắc tối thiểu là không để xảy ra hiện tượng ngưng kết hồng cầu của người cho trong máu của người nhận vì đây là tai biến có thể khiến người nhận tử vong nhanh chóng.

Truyền máu khác nhóm bắt buộc phải đảm bảo nguyên tắc sau:

Nhóm O sẽ truyền được cho 3 nhóm: A, B, AB. Nhóm máu A và nhóm B sẽ truyền được cho nhóm AB và nhóm máu AB không truyền được cho nhóm O, A, B. Chỉ được truyền khoảng 250ml máu, với tốc độ rất chậm. Nếu bệnh nhân cần truyền máu là người có yếu tố Rh+ thì truyền máu Rh+ hoặc Rh- đều được. Tuy nhiên, nếu bệnh nhân cần truyền máu là người thuộc Rh- thì nhất thiết phải được truyền máu là Rh-.

Để xác định nhóm máu của bạn, bạn có thể truy cập website: DK.SAN43NGUYENKHANG.VN hoặc liên hệ Zalo: 0342.318.318 để được hướng dẫn.