Xét nghiệm nhóm máu Rh khi mang thai có quan trọng không?

Hệ nhóm máu Rh là nhóm máu đóng vai trò quan trọng thứ hai sau hệ nhóm máu ABO ở người. Nhóm máu Rh có những đặc điểm rất khác biệt so với hệ nhóm máu ABO nên cần có những lưu ý nhất định trong truyền máu cũng như trong sản khoa, nhất là khi Kết quả xét nghiệm là Rh âm.

1. Rh là kí hiệu gì?

Giai đoạn đầu khám thai, nhiều thai phụ nhận được kết quả xét nghiệm máu là Rh+ (Rh dương tính) trong khi một số ít thai phụ khác có kết quả xét nghiệm máu là Rh- (Rh âm tính). Vậy Rh là ký hiệu gì?

Rh (Rhesus) là khái niệm chỉ tình trạng protein có trong máu. Có 4 loại máu là A, B, AB và O. Trong đa số trường hợp trên bề mặt các hồng huyết cầu thường có một “chất kết dính” D. Máu người nào có chứa chất D này được gọi là máu có tính Rhesus dương; viết tắt là Rh(+) còn ngược lại không có chất D gọi là máu có tính Rhesus âm Rh(-).

Phụ nữ mang thai cần được kiểm tra yếu tố Rh (qua xét nghiệm máu) bởi vì điều này rất quan trọng. Thai phụ sẽ được chăm sóc đặc biệt nếu bản thân âm tính với Rh (Rh-) trong khi người chồng dương tính với Rh (Rh+).

Có 4 trường hợp thường thấy về Rh như sau:

– Người mẹ (Rh+), người bố (Rh+), con (Rh+): bình thường.

– Người mẹ (Rh-), người bố (Rh-), con (Rh-): bình thường.

– Người mẹ (Rh+), người bố (Rh-), con (Rh+ hoặc Rh-): bình thường.

– Người mẹ (Rh-), người bố (Rh+), con (Rh+ hoặc Rh-): cần tiêm miễn dịch globulin.

2. Xét nghiệm nhóm máu Rh khi mang thai có quan trọng không?

Giai đoạn đầu mang thai thường bác sĩ sẽ chỉ định cho bạn làm xét nghiệm nhóm máu Rh để tầm soát sớm và có cách điều trị thích hợp với thai phụ có nhóm máu Rh-. Vậy nên xét nghiệm Rh sớm khi mang thai rất quan trọng.

Trong trường hợp máu của người mẹ (Rh-), máu của người bố Rh(+) và máu thai nhi giống bố cũng là Rh(+) thì việc sinh đẻ lần thứ nhất không có tai nạn gì. Nhưng trong quá trình sinh con, nhất là khi nhau thai bong ra khỏi tử cung, một số hồng huyết cầu Rh(+) của nhau có thể lọt vào mạch máu của mẹ, tạo ra những “chất kết dính” kháng D trong máu mẹ.

Tuy vậy cũng chưa có điều gì rắc rối cho tới khi người mẹ mang thai lần thứ 2 và thai nhi lại có máu Rh(+). Máu này truyền sang máu mẹ làm cho lượng “chất kết dính” kháng D tăng lên. Khi máu mẹ đi qua nhau thai vào cơ thể thai nhi, chất này dính vào những hồng huyết cầu làm biến chất và phá vỡ hàng loạt các hồng huyết cầu gây ra bệnh về máu trầm trọng, tác hại nguy hiểm đến gan và lách, kết quả là bé có thể bị mắc bệnh ngay từ trong bụng mẹ hoặc ngay khi vừa chào đời.

3. Mẹ phải làm gì khi có kết quả Rh âm?

Nếu có Rh âm, bạn cần phải tiêm ngừa để miễn dịch Rh (Rhig) vào khoảng tuần thứ 25 – 28 của thai kỳ. Rhig sẽ bảo vệ cho những tế bào Rh dương đang trôi nổi trong mạch máu của bạn, ngăn ngừa chúng bị nhận diện như những vật thể lạ. Nếu không có yếu tố Rh để chống lại, kháng thể sẽ không được hình thành.

Rhig có thể được tiêm nếu người mẹ có Rh âm phù hợp đi kèm với các điều kiện sau:

• • Người mẹ lúc này đã ở trong tuần thứ 28 và cần một biện pháp đề phòng ngừa tình trạng nhạy cảm Rh trong thai kì
• 
  • Người mẹ đã sinh em bé và cần được tiêm trong vòng 72 giờ
  • Người mẹ đã từng sẩy thai, phá thai
  • Người mẹ đã thực hiện xong chọc ối và lấy mẫu sinh thiết nhau thai.

Nếu bạn bị nhạy cảm Rh; hãy thường xuyên đi khám bác sĩ để kiểm tra tình trạng của bạn và của thai nhi. Việc chữa trị cho bé con trong bụng sẽ phụ thuộc vào mức độ thiếu máu của trẻ.

• • Nếu bé bị thiếu máu nhẹ; bạn sẽ cần phải đi khám và theo dõi tình trạng của bé thường xuyên. Hiện tại bạn sẽ không cần phải áp dụng phương thức chữa trị nào cho tới khi bé được sinh ra;
  • Nếu tình trạng thiếu máu của bé ngày càng nghiêm trọng; tốt nhất là bạn nên sinh bé càng sớm càng tốt. Sau khi sinh, bé sẽ được truyền máu;
  • Nếu bé bị thiếu máu quá nặng; bé có thể được truyền máu ngay khi còn trong bụng mẹ để bé đủ khỏe mạnh cho tới khi được sinh ra. Bạn có thể cần phải sinh mổ và bé sẽ phải truyền máu ngay sau khi sinh.

Nếu bạn có ý định mang thai, đang mang thai và không chắc về yếu tố Rh của mình. Các bạn có thể liên hệ tới Phòng khám sản phụ khoa 43 Nguyễn Khang qua website: DK.SAN43NGUYENKHANG.VN hoặc liên hệ Zalo: 0342.318.318 để được tư vấn cũng như làm các xét nghiệm cần thiết.