Hội chứng HELLP - Một biến thể của tiền sản giật

Hội chứng HELLP là một rối loạn có khả năng đe dọa đến tính mạng có liên quan đến tiền sản giật, xảy ra ở 5-8% phụ nữ mang thai, thường gặp nhất sau tuần thứ 20 của thai kỳ.

1. Hội chứng Hellp là gì ?

Hội chứng thiếu máu tan huyết, tăng men gan, giảm tiểu cầu (HELLP) là một biến chứng sản khoa có thể đe dọa đến tính mạng sản phụ, thường được xem là một biến thể của tình trạng tiền sản giật. Cả hai bệnh lý này thường xảy ra trong giai đoạn cuối của thai kỳ, hoặc đôi lúc sau sinh.

Tỷ lệ mắc bệnh là 2% – 12%, tỷ lệ tử vọng của mẹ là 35%.

Do có nguy cơ gây tử vong cả mẹ và thai, nên hội chứng HELLP thực sự là một cấp cứu cần được chẩn đoán và xử trí cấp cứu tại các đơn vị sản khoa và hồi sức cấp cứu.

2. Nguyên nhân

Nguyên nhân chưa rõ ràng, còn nhiều tranh cãi. Tuy nhiên đa số các tác giả đều nhất trí bản chất của HELLP là một thể lâm sàng đặc biệt của tiền sản giật.

3. Triệu chứng lâm sàng

Phần lớn hội chứng HELLP xuất hiện trên nền một nhiễm độc thai nghén (tiền sản giật hoặc sản giật):

• • • Phù.
    • Tăng huyết áp. + Thai > 20 tuần.
    • Hội chứng HELLP xuất hiện khoảng 4 – 12% ở người bệnh tiền sản giật, khoảng 30% các trường hợp HELLP xuất hiện các tuần đầu sau đẻ.

Biểu hiện:

• • • Cảm giác khó chịu (90%)
    • Đau thượng vị (65%)
    • Nhức đầu (31%): đau nhiều, mờ mắt, tình trạng dễ kích thích, tăng phản xạ
    • Buồn nôn và nôn.
    • Phù, cao huyết áp,vàng da, xuất huyết dưới da.
    • Sản giật: trên nền tiền sản giật xuất hiện các cơn co giật, biểu hiện thương tổn liên quan đến hệ thần kinh trung ương.

4. Chẩn đoán:

Chẩn đoán xác định:

Trên nền một người bệnh nhiễm độc thai nghén (tiền sản giật, sản giật) xuất hiện tam chứng:

• • • Tan máu.

Các bất thường ở máu ngoại biên: mảnh vỡ hồng cầu, hồng cầu biến dạng. Bilirubin toàn phần > 1,2 mg/dl. LDH > 600 UI/l.Tăng men gan: GPT > 70 UI/l.

Giảm tiểu cầu: số lượng tiểu cầu < 100.000/ mm3.

• • • Tăng men gan:

Nguyên nhân do thiếu máu tại gan, có thể dẫn tới nhồi máu gan, các thương tổn này cắt nghĩa triệu chứng đau thượng vị, nôn, buồn nôn hoặc đau hạ sườn phải, vàng da, men gan tăng cao. Các biến chứng nặng(1%) có thể gặp là tụ máu dưới bao gan, thậm chí vỡ vào ổ bụng.

• • • Giảm tiểu cầu:

Do tổn thương vi mạch chủ yếu là tổn thương nội mạch và co thắt mạch hậu quả của serotonin và thromboxane A2 làm tăng ngưng kết tiểu cầu trong lòng mạch.

Chẩn đoán phân biệt:

• • • Xuất huyết giảm tiểu cầu tắc mạch.
    • Đông máu nội quản rải rác.
    • Hội chứng có kháng thể kháng Phospholipid.
    • Tăng huyết áp ác tính.
    • Thiếu máu tan máu ure huyết cao.
    • Viêm gan vi rút.
    • Nhiễm trùng đường mật.
    • Viêm gan nhiễm độc.
    • Bệnh gan thoái hóa mỡ cấp tính ở người có thai.

5. Ðiều trị thế nào?

Điều trị hiệu quả duy nhất là nhanh chóng lấy ngay thai nhi ra khỏi tử cung.

Một số thuốc đã được nghiên cứu để điều trị hội chứng HELLP, nhưng các chứng cứ còn mâu thuẫn quanh việc magnesium sulfate có giúp làm giảm nguy cơ co giật dẫn đến sản giật hay không.

Tình trạng đông máu nội mạch lan tỏa được xử trí bằng huyết tương tươi đông lạnh để bồi hoàn lại các protein có chức năng đông máu.

Có thể cần phải truyền máu để giải quyết tình trạng thiếu máu.

Trong các trường hợp nhẹ, chỉ cần dùng corticoid và các thuốc hạ huyết áp (labetalol, hydralazine, nifedipine) là đủ.

Thường cần thiết phải dùng dịch truyền tĩnh mạch.

Các trường hợp xuất huyết nặng ở gan đe dọa tính mạng có thể được điều trị bằng phương pháp thuyên tắc mạch máu.

Phòng khám sản phụ khoa 43 Nguyễn Khang với hệ thống máy siêu âm hiện đại hàng đầu thế giới, cùng đội ngũ bác sĩ siêu âm có trình độ chuyên môn cao giúp phát hiện sớm các dấu hiệu tiền sản giật, tiểu đường thai kỳ từ đó đưa ra những chẩn đoán và định hướng cho mẹ bầu an tâm. Để đặt lịch khám vui lòng truy cập TẠI ĐÂY hoặc liên hện qua zalo: 0342.318.318 để được hỗ trợ